Czy to koniec studiów humanistycznych?

„Tworzenie kierunków studiów odbywa się niezależnie od istniejącego aktualnie i w przyszłości podziału dyscyplin naukowych” – podkreślono w komunikacie prasowym Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Zarówno teraz, jak i w przyszłości ma być możliwe tworzenie kierunków studiów o zakresie obejmującym różne dyscypliny naukowe bądź określony obszar zagadnień w ramach jednej dyscypliny.

„Projekt nowej ustawy stwarza w tym zakresie jeszcze szersze pole do tworzenia studiów interdyscyplinarnych m.in. ze względu na przypisanie uprawnień do prowadzenia studiów do całej uczelni, a nie konkretnego wydziału” – czytamy.

Resort nauki wskazuje przy tym, że obecnie istnieje wiele kierunków studiów, dla których nie ma wyodrębnionych dyscyplin naukowych. Przykładem takich programów są, np.: stosunki międzynarodowe, dietetyka oraz mechatronika.

„Wyraźnie podkreślamy, że podział dyscyplin naukowych nie blokuje tworzenia konkretnych kierunków studiów, pomimo formalnego przypisania ich do konkretnej dyscypliny lub wielu dyscyplin”, w związku z czym „w żadnym razie nie jest zagrożone istnienie kierunków studiów, które są obecnie prowadzone m.in. takich jak kulturoznawstwo.”

Wprowadzenie innej systematyki podziału dziedzin i dyscyplin naukowych nie oznacza, że likwidacji ulega jakiś obszar badań naukowych. Wszystkie obecne dyscypliny mają zostać uwzględnione w ramach nowego podziału, np. poprzez połączenie obecnych dyscyplin.

„Oznacza to, że badania naukowe będą w praktyce prowadzone na wszystkich obecnych polach badawczych oraz będą nadal finansowane ze środków publicznych” – dodaje MNiSW.

Celem nowego podziału dyscyplin ma być uporządkowanie klasyfikacji oraz zdecydowane ograniczenie rozdrobnienia dyscyplin naukowych, które w Polsce przybrało nieznane w skali europejskiej rozmiary. Aktualna klasyfikacja obejmuje 8 obszarów, 22 dziedziny i 102 dyscypliny.

Chęć wprowadzenia nowej klasyfikacji dyscyplin ministerstwo tłumaczyło m.in. tym, by umożliwić ewaluację jakości działalności naukowej w ramach dyscyplin, a nie – w ramach grup wydziałów. Ewaluacja miałaby odbywać się w konkretnej dyscyplinie w ramach całej uczelni.

„Do tej pory porównywane były wydziały, które bardzo często prowadziły badania w różnych dyscyplinach, co w praktyce utrudniało prowadzenie oceny porównawczej. Utrzymanie tak rozdrobnionego podziału na dyscypliny uniemożliwiałoby wprowadzenie ewaluacji, która mogłaby uwzględnić specyfikę poszczególnych obszarów nauki, np. w zakresie wzorców publikacyjnych” – czytamy w komunikacie resortu nauki.

Za pomocą nowej klasyfikacji MNiSW chce także wykreować szersze możliwości w zakresie prowadzenia badań interdyscyplinarnych oraz dostosować klasyfikacje dyscyplin do uznanej międzynarodowo systematyki.

Zaniepokojenie planowaną w nowej ustawie redukcją dyscyplin humanistycznych, związaną z przystosowaniem systemu organizacji polskiej nauki do podziału funkcjonującego w ramach OECD, wyraziło pod koniec września Polskie Towarzystwo Kulturoznawcze w liście do szefa resortu nauki. Zaapelowało ono o utrzymanie kulturoznawstwa jako humanistycznej dyscypliny naukowej.

Źródło: PAP – Nauka w Polsce